COVID-19 Aşısı Olduktan Sonraki Test Sonucunuz Pozitif Çıkabilir
İlk COVID-19 aşıları, Aralık 2020’de Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanıma sunuldu. Birkaç sağlık çalışanı, ilk aşılarını aldıktan sonra birkaç gün içinde testin pozitif çıktığını bildirdi. Bununla birlikte, bazı kişilere aşı olduktan kısa bir süre sonra COVID-19 teşhisinin konması beklenmedik değildir. Bu sonuç, aşıların tahmin edildiği gibi çalışmadığı anlamına gelmez.
Bir rapora göre, San Diego’daki bir acil servis hemşiresi, Pfizer tarafından geliştirilen aşının ilk dozunu aldıktan altı gün sonra titreme, kas ağrısı ve yorgunluk yaşadı. Aşılandıktan bir haftadan fazla bir süre sonra 26 Aralık’ta kendisine COVID-19 teşhisi kondu. Austin, Teksas’ta doktor Emily Porter ve kocası, Pfizer aşısının ilk dozlarını aldıktan sonraki birkaç gün içinde kendini hasta hissetmeye başladı. 31 Aralık’ta Porter, hane halkının altı üyesinden beşinin yeni koronavirüs testi pozitif çıktığını tweetledi.
Acil kullanım izni verilen her iki aşının da semptomatik COVID-19’u önlemede son derece etkili olduğu görülmektedir. Klinik çalışmalarda, Pfizer aşısının etkililik oranı yüzde 95 iken Moderna’nın aşısının etkinliği yüzde 94.1 idi. Ancak bu koruma, insanlar ilk aşılarını aldıkları anda başlamaz.
COVID-19 Aşıları Anında İşe Yaramıyor
UCLA Fielding Halk Sağlığı Okulu’nda epidemiyoloji profesörü ve UCLA’nın Bulaşıcı Hastalıklar Bölümü’nde David Geffen Tıp Fakültesi’nin bir üyesi olan Timothy Brewer, “Aşılar anında işe yaramıyor” diyor. “Bir patojene maruz kaldıktan sonra gerçekten bir bağışıklık tepkisi oluşturmak biraz zaman alıyor.” Birisi gerçek virüsle enfekte olduğunda, koruyucu antikorların (tekrar enfekte olmanızı önleyenler) tipik olarak iki hafta sonra tespit edilebileceğini söylüyor.
Pfizer’in 3. aşama klinik denemesi sırasında, ilk dozlarını aldıktan yaklaşık 10 gün sonra aşılanan katılımcılar arasında, plasebo alan katılımcılara kıyasla yeni COVID-19 vakaları azaldı. Aşı, bir dozdan sonra yüzde 52 koruma sağladı ve ikinci dozdan yaklaşık bir hafta sonra yüzde 95 korumaya ulaştı.
Brewer, bu nedenle bir kişinin aşılamadan kısa bir süre sonra, bağışıklık geliştirmeden önce enfekte olmasının mümkün olduğunu söylüyor. Pozitif test yapan bir kişinin semptomatik COVID-19 geliştirmesi olasılığı, aşılanma zamanına bağlı olarak değişecektir. Brewer, “Aşılarını yaptırdıkları anda test pozitif çıkarsa, ikinci dozdan bir hafta sonra pozitif test yaptırmalarına kıyasla hastalığa yakalanma riski daha yüksek olacak” diyor.
Ek olarak, yeni aşılar ne kadar etkileyici olsa da, onları alanların yüzde 100’ünde koruyucu olmayacak. Ayrıca aşıların, insanların farkında olmadan virüsü yaymasını engelleyip engellemeyeceği henüz bilinmiyor.
“[COVID-19] aşılarının hastalıkları önlemeye karşı çok etkili olduğunu biliyoruz; enfeksiyonu önlemeye karşı etkili olup olmadıklarını bilmiyoruz ”diyor. “Enfeksiyonu önlemezlerse, yine de enfekte olabilirsiniz, ancak bu durumda COVID-19 ile ilişkili semptomları ve hastalığı almazsınız.”
Aşılar Salgının Hızını Yavaşlatabilir mi?
Moderna ve Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca tarafından geliştirilen aşıların klinik denemelerinde -asemptomatik enfeksiyonlar- aşıyı alan katılımcılarda plasebo alanlara -plasebo almak: fonksiyonsuz ilaç almak- göre daha az yaygındı. Bu erken veriler, aşıların COVID-19’un yayılmasını gerçekten yavaşlatabileceğini ima ediyor. Ancak kesin olarak bilmek için çok erken.
Bir kişinin COVID-19 aşısını aldıktan sonra pozitif test yapmasının bir başka nedeni de virüsün kuluçka dönemiyle ilgilidir. Bir kişi enfekte olduktan sonra, semptom geliştirmeye yetecek kadar virüs oluşturması veya enfeksiyonun COVID-19 testleri ile tespit edilmesi birkaç gün sürebilir. Bu, kişinin farkında olmadan aşısını aldığında zaten enfekte olabileceği anlamına gelir.
ABD’de COVID-19 süratle yayılmaya devam ediyor. Geçen hafta ülke, günde ortalama 214.270 yeni vaka teşhis etti. Brewer, “Toplumsal bulaşma olduğu sürece aşı olduktan sonra pozitif çıkan insanlar bulabilirsiniz” diyor. “Asemptomatik enfeksiyonu olan bir dizi kişiye aşı yapılması muhtemeldir, ancak bildiğimiz kadarıyla bu belirli bir sorun değil.” diye devam ediyor.
Aşının bağışıklık sistemini eğitmesi zaman aldığından ve henüz aşılanmış kişilerin virüsü yayıp yayamayacağını bilmediğimizden, aşılanmış kişilerin maske takmaya, sosyal olarak uzaklaşmaya, yıkamaya veya sterilize etmeye devam etmesi hayati önem taşımaktadır.
Brewer, “Daha fazla veriye sahip olana kadar, diğer önleme tedbirlerini de almamız gerekiyor” diyor.
