Uzak Gezegenlerden Kod Alırsak Yaşanabilir Olup Olmadığını Göreceğiz
Evrenin başka bir yerinde yaşam arayışı devam ediyor. Ancak bu alanın genişliği, bizi yaşanabilir olması muhtemel gezegenlere yönlendirebilecek yararlı ipuçları lazım. Ve bilim adamları yeni bir ipucu -kod sistemi yapılabilecek bir ipucu- keşfettiklerini düşünüyorlar.
Yeni bir çalışma, araştırmacıların iklime ‘dekoder’ dediklerini ana hatlarıyla açıklayan yüzey renklerinin ve yıldız ışığı yansımalarının ölçümlerinin önemini belirtiyor. Ölçümlerin yaşamı destekleyip desteklememe şansını anlamamıza yardımcı olabileceğini ana hatlarıyla ortaya koyuyor.
Önceki iklim ve kimya modellerinden ve diğer yıldızların ve dış gezegenlerin gözlemlerinden hareket ederek, gökbilimcilerin ortaya koydukları yöntemler, uzak bir gezegenin ikliminin nasıl olduğuna dair bir rehber görevi görmeye yardımcı olabilir. Başka bir deyişle, teleskoplarımızın Dünya’dan gördüğü ışık veya spektrumlar Güneş Sistemimiz dışındaki gezegenlerin atmosferik koşulları için etkili bir şekilde kod haline getirilebilir.
Cornell Üniversitesi Carl Sagan Enstitüsü’nden gezegen bilimci Jack Madden, “Uzak güneş sistemlerinin yaşanabilir bölgelerindeki farklı gezegen yüzeylerinin dış gezegenlerdeki iklimi nasıl etkileyebileceğine baktık.” “Gezegenlerin yüzeyine yansıyan ışık sadece genel iklimde değil, aynı zamanda Dünya benzeri gezegenlerin saptanabilir spektrumlarında da önemli bir rol oynar.”
Kod Olayını Daha Net Anlatırsak Eğer…
Bu kod hesaplamalarının anahtarı, bir gezegenin albedo veya geri yansıttığı ışık ve radyasyon miktarıdır. Takım, siyah veya beyaz bir tişört giymeyi seviyor. Biri ışığı emiyor ve daha sıcak tutarken, diğeri onu yansıtıyor ve daha serin tutuyor. Aynı şey gezegenler için de geçerlidir. Yüzeyleri, atmosferik koşulları ve gezegene en yakın yıldızdan çarpan ışık, iklimine ve yaşamın orada gelişmesinin ne kadar kolay olduğuna katkıda bulunur.
Bir tişörtün rengi, kullanıcının ne kadar ısınabileceğini bize söyleyebiliyor. Aynı şekilde bir dış gezegenin rengi, yüzeyde ne kadar sıcak veya soğuk olduğuna dair emareler sağlamalıdır.
Carl Sagan Enstitüsü’nden gökbilimci Lisa Kaltenegger, “Yıldızın türüne ve dış gezegenin ana rengine veya yansıtan albedo’ya bağlı olarak değişebilir. Yâni gezegenin rengi yıldız tarafından verilen enerjinin bir kısmını hafifletebilir” diyor. “Bir ötegezegenin yüzeyini oluşturan, gezegeni kaç bulut çevreleyen ve güneşin rengi bir ötegezegenin iklimini önemli ölçüde değiştirebilir.”
Yeni çalışma, Madden ve Kaltenegger’in Güneş Sistemimizdeki gözlemlenebilir gezegen spektrumlarına ve neler yapılabileceği de dahil olmak üzere özellikleri hakkında bize neler söylediğine bakarak önceki çalışmalara dayanıyor.
Bu dış gezegen rengi ‘rehber kitabı’ çok yakında faydalı olacaktır. James Webb Uzay Teleskobu ve Dev Magellan Teleskopu gibi inşaat altı enstrümanları bugün olduğundan çok daha kolay atmosferik güneşdışı spektrumları toplayabilecektir. Araştırmacılar artık daha rahat yorumlayabilecekler.
Nihayetinde umut, dikkatimizi, hayatı barındıracak en muhtemel dış gezegenlere odaklayabileceğimizdir. Önceki modeller kendi gezegenimiz ve kendi Güneşimiz hakkında bildiklerimize dayanıyordu. Bu yeni yaklaşım ise farklı gezegen türleri ve ev sahibi yıldızları için daha iyi uyarlanmıştır.
Araştırmacılar, “Sonuçlarımız, dalga boyuna bağımlı bir yüzey albedo kullanmanın, potansiyel olarak yaşanabilir kayalık dış gezegenleri modellemek için kritik olduğunu gösteriyor.”
